rén zhī chū | xìng běn shàn |
人之初 | 性本善 |
xìng xiāng jìn | xí xiāng yuǎn |
性相近 | 习相远 |
gǒu bú jiào | xìng nǎi qiān |
苟不教 | 性乃迁 |
jiào zhī dào | guì yǐ zhuān |
教之道 | 贵以专 |
xī mèng mǔ | zé lín chǔ |
昔孟母 | 择邻处 |
zǐ bù xué | duàn jī zhù |
子不学 | 断机杼 |
dòu yān shān | yǒu yì fāng |
窦燕山 | 有义方 |
jiāo wǔ zǐ | míng jù yáng |
教五子 | 名俱扬 |
yǎng bú jiào | fù zhī guò |
养不教 | 父之过 |
jiào bù yán | shī zhī duò |
教不严 | 师之惰 |
zǐ bù xué | fēi suǒ yí |
子不学 | 非所宜 |
yòu bù xué | lǎo hé wéi |
幼不学 | 老何为 |
yù bù zhuó | bù chéng qì |
玉不琢 | 不成器 |
rén bù xué | bù zhī yì |
人不学 | 不知义 |
wéi rén zǐ | fāng shào shí |
为人子 | 方少时 |
qīn shī yǒu | xí lǐ yí |
亲师友 | 习礼仪 |
xiāng jiǔ líng | néng wēn xí |
香九龄 | 能温席 |
xiào yú qīn | suǒ dāng zhí |
孝于亲 | 所当执 |
róng sì suì | néng ràng lí |
融四岁 | 能让梨 |
dì yú zhǎng | yí xiān zhī |
弟于长 | 宜先知 |
shǒu xiào tì | cì jiàn wén |
首孝悌 | 次见闻 |
zhī mǒu shù | shí mǒu wén |
知某数 | 识某文 |
yī ér shí | shí ér bǎi |
一而十 | 十而百 |
bǎi ér qiān | qiān ér wàn |
百而千 | 千而万 |
sān cái zhě | tiān dì rén |
三才者 | 天地人 |
sān guāng zhě | rì yuè xīng |
三光者 | 日月星 |
sān gāng zhě | jūn chén yì |
三纲者 | 君臣义 |
fù zǐ qīn | fū fù shùn |
父子亲 | 夫妇顺 |
yuē chūn xià | yuē qiū dōng |
曰春夏 | 曰秋冬 |
cǐ sì shí | yùn bù qióng |
此四时 | 运不穷 |
yuē nán běi | yuē xī dōng |
曰南北 | 曰西东 |
cǐ sì fāng | yìng hū zhōng |
此四方 | 应乎中 |
yuē shuǐ huǒ | mù jīn tǔ |
曰水火 | 木金土 |
cǐ wǔ háng | běn hū shù |
此五行 | 本乎数 |
shí gān zhě | jiǎ zhì guǐ |
十干者 | 甲至癸 |
shí èr zhī | zǐ zhì hài |
十二支 | 子至亥 |
yuē huáng dào | rì suǒ chán |
曰黄道 | 日所躔 |
yuē chì dào | dāng zhōng quán |
曰赤道 | 当中权 |
chì dào xià | wēn nuǎn jí |
赤道下 | 温暖极 |
wǒ zhōng huá | zài dōng běi |
我中华 | 在东北 |
hán yù jūn | shuāng lù gǎi |
寒燠均 | 霜露改 |
yòu gāo yuán | zuǒ dà hǎi |
右高原 | 左大海 |
yuē jiāng hé | yuē huái jì |
曰江河 | 曰淮济 |
cǐ sì dú | shuǐ zhī jì |
此四渎 | 水之纪 |
yuē dài huá | sōng héng héng |
曰岱华 | 嵩恒衡 |
cǐ wǔ yuè | shān zhī míng |
此五岳 | 山之名 |
gǔ jiǔ zhōu | jīn gǎi zhì |
古九州 | 今改制 |
chēng xíng shěng | sān shí wǔ |
称行省 | 三十五 |
yuē shì nóng | yuē gōng shāng |
曰士农 | 曰工商 |
cǐ sì mín | guó zhī liáng |
此四民 | 国之良 |
yuē rén yì | lǐ zhì xìn |
曰仁义 | 礼智信 |
cǐ wǔ cháng | bù róng wěn |
此五常 | 不容紊 |
dì suǒ shēng | yǒu cǎo mù |
地所生 | 有草木 |
cǐ zhí wù | biàn shuǐ lù |
此植物 | 遍水陆 |
yǒu chóng yú | yǒu niǎo shòu |
有虫鱼 | 有鸟兽 |
cǐ dòng wù | néng fēi zǒu |
此动物 | 能飞走 |
dào liáng shū | mài shǔ jì |
稻梁菽 | 麦黍稷 |
cǐ liù gǔ | rén suǒ shí |
此六谷 | 人所食 |
mǎ niú yáng | jī quǎn shǐ |
马牛羊 | 鸡犬豕 |
cǐ liù chù | rén suǒ sì |
此六畜 | 人所饲 |
yuē xǐ nù | yuē āi jù |
曰喜怒 | 曰哀惧 |
ài wù yù | qī qíng jù |
爱恶欲 | 七情俱 |
qīng chì huáng | jí hēi bái |
青赤黄 | 及黑白 |
cǐ wǔ sè | mù suǒ shí |
此五色 | 目所识 |
suān kǔ gān | jí xīn xián |
酸苦甘 | 及辛咸 |
cǐ wǔ wèi | kǒu suǒ hán |
此五味 | 口所含 |
shān jiāo xiāng | jí xīng xiǔ |
膻焦香 | 及腥朽 |
cǐ wǔ xiù | bí suǒ xiù |
此五臭 | 鼻所嗅 |
páo tǔ gé | mù shí jīn |
匏土革 | 木石金 |
yǔ sī zhú | nǎi bā yīn |
与丝竹 | 乃八音 |
yuē píng shǎng | yuē qù rù |
曰平上 | 曰去入 |
cǐ sì shēng | yí tiáo xié |
此四声 | 宜调协 |
gāo zēng zǔ | fù ér shēn |
高曾祖 | 父而身 |
shēn ér zǐ | zǐ ér sūn |
身而子 | 子而孙 |
zì zǐ sūn | zhì xuán zēng |
自子孙 | 至玄曾 |
nǎi jiǔ zú | rén zhī lún |
乃九族 | 人之伦 |
fù zǐ ēn | fū fù cóng |
父子恩 | 夫妇从 |
xiōng zé yǒu | dì zé gōng |
兄则友 | 弟则恭 |
zhǎng yòu xù | yǒu yǔ péng |
长幼序 | 友与朋 |
jūn zé jìng | chén zé zhōng |
君则敬 | 臣则忠 |
cǐ shí yì | rén suǒ tóng |
此十义 | 人所同 |
ng shī xù | wù wéi bèi |
当师叙 | 勿违背 |
zhǎn qí shuāi | dà xiǎo gōng |
斩齐衰 | 大小功 |
zhì sī má | wǔ fù zhōng |
至缌麻 | 五服终 |
lǐ yuè shè | yù shū shù |
礼乐射 | 御书数 |
gǔ liù yì | jīn bù jù |
古六艺 | 今不具 |
wéi shū xué | rén gòng zūn |
惟书学 | 人共遵 |
jì shí zì | jiǎng shuō wén |
既识字 | 讲说文 |
yǒu gǔ wén | dà xiǎo zhuàn |
有古文 | 大小篆 |
lì cǎo jì | bù kě luàn |
隶草继 | 不可乱 |
ruò guǎng xué | jù qí fán |
若广学 | 惧其繁 |
dàn lüè shuō | néng zhī yuán |
但略说 | 能知原 |
fán xùn méng | xū jiǎng jiū |
凡训蒙 | 须讲究 |
xiáng xùn gǔ | míng jù dòu |
详训诂 | 明句读 |
wéi xué zhě | bì yǒu chū |
为学者 | 必有初 |
xiǎo xué zhōng | zhì sì shū |
小学终 | 至四书 |
lún yǔ zhě | èr shí piān |
论语者 | 二十篇 |
qún dì zǐ | jì shàn yán |
群弟子 | 记善言 |
mèng zǐ zhě | qī piān zhǐ |
孟子者 | 七篇止 |
jiǎng dào dé | shuō rén yì |
讲道德 | 说仁义 |
zuò zhōng yōng | nǎi kǒng jí |
作中庸 | 乃孔伋 |
zhōng bù piān | yōng bù yì |
中不偏 | 庸不易 |
zuò dà xué | nǎi zēng zǐ |
作大学 | 乃曾子 |
zì xiū qí | zhì píng zhì |
自修齐 | 至平治 |
zhōng shū shú | xiào jīng tōng |
中书熟 | 孝经通 |
rú liù jīng | shǐ kě dú |
如六经 | 始可读 |
shī shū yì | lǐ chūn qiū |
诗书易 | 礼春秋 |
hào liù jīng | dāng jiǎng qiú |
号六经 | 当讲求 |
yǒu lián shān | yǒu guī cáng |
有连山 | 有归藏 |
yǒu zhōu yì | sān yì xiáng |
有周易 | 三易详 |
yǒu diǎn mó | yǒu xùn gào |
有典谟 | 有训诰 |
yǒu shì mìng | shū zhī ào |
有誓命 | 书之奥 |
wǒ zhōu gōng | zuò zhōu lǐ |
我周公 | 作周礼 |
zhù liù guān | cún zhì tǐ |
著六官 | 存治体 |
dà xiǎo dài | zhù lǐ jì |
大小戴 | 注礼记 |
shù shèng yán | lǐ yuè bèi |
述圣言 | 礼乐备 |
yǒu guó fēng | yǒu yǎ sòng |
有国风 | 有雅颂 |
hào sì shī | dāng fěng yǒng |
号四诗 | 当讽咏 |
shī jì wáng | chūn qiū zuò |
诗既亡 | 春秋作 |
yù bāo biǎn | bié shàn è |
寓褒贬 | 别善恶 |
sān zhuàn zhě | yǒu gōng yáng |
三传者 | 有公羊 |
yǒu zuǒ shì | yǒu gǔ liáng |
有左氏 | 有谷梁 |
ěr yǎ zhě | shàn biàn yán |
尔雅者 | 善辨言 |
qiú jīng xùn | cǐ mò xiān |
求经训 | 此莫先 |
gǔ shèng zhù | xiān xián zhuàn |
古圣著 | 先贤传 |
zhù shū bèi | shí sān jīng |
注疏备 | 十三经 |
zuǒ zhuàn wài | yǒu guó yǔ |
左传外 | 有国语 |
hé qún jīng | shù shí wǔ |
合群经 | 数十五 |
jīng jì míng | fāng dú zǐ |
经既明 | 方读子 |
cuō qí yào | jì qí shì |
撮其要 | 记其事 |
wǔ zǐ zhě | yǒu xún yáng |
五子者 | 有荀扬 |
wén zhōng zǐ | jí lǎo zhuāng |
文中子 | 及老庄 |
jīng zǐ tōng | dú zhū shǐ |
经子通 | 读诸史 |
kǎo shì xì | zhī zhōng shǐ |
考世系 | 知终始 |
zì xī nóng | zhì huáng dì |
自羲农 | 至黄帝 |
hào sān huáng | zài shàng shì |
号三皇 | 在上世 |
táng yǒu yú | hào èr dì |
唐有虞 | 号二帝 |
xiāng yī xùn | chēng shèng shì |
相揖逊 | 称盛世 |
xià yǒu yǔ | shāng yǒu tāng |
夏有禹 | 商有汤 |
zhōu wén wǔ | chēng sān wáng |
周文武 | 称三王 |
xià chuán zǐ | jiā tiān xià |
夏传子 | 家天下 |
sì bǎi zǎi | qiān xià shè |
四百载 | 迁夏社 |
tāng fá xià | guó hào shāng |
汤伐夏 | 国号商 |
liù bǎi zǎi | zhì zhòu wáng |
六百载 | 至纣亡 |
zhōu wǔ wáng | shǐ zhū zhòu |
周武王 | 始诛纣 |
bā bǎi zǎi | zuì cháng jiǔ |
八百载 | 最长久 |
zhōu gòng hé | shǐ jì nián |
周共和 | 始纪年 |
lì xuān yōu | suì dōng qiān |
历宣幽 | 遂东迁 |
zhōu dào shuāi | wáng gāng zhuì |
周道衰 | 王纲坠 |
chěng gān gē | shàng yóu shuì |
逞干戈 | 尚游说 |
shǐ chūn qiū | zhōng zhàn guó |
始春秋 | 终战国 |
wǔ bà qiáng | qī xióng chū |
五霸强 | 七雄出 |
yíng qín shì | shǐ jiān bìng |
嬴秦氏 | 始兼并 |
chuán èr shì | chǔ hàn zhēng |
传二世 | 楚汉争 |
gāo zǔ xīng | hàn yè jiàn |
高祖兴 | 汉业建 |
zhì xiào píng | wáng mǎng cuàn |
至孝平 | 王莽篡 |
guāng wǔ xīng | wéi dōng hàn |
光武兴 | 为东汉 |
sì bǎi nián | zhōng yú xiàn |
四百年 | 终于献 |
wèi shǔ wú | zhēng hàn dǐng |
魏蜀吴 | 争汉鼎 |
hào sān guó | qì liǎng jìn |
号三国 | 迄两晋 |
sòng qí jì | liáng chén chéng |
宋齐继 | 梁陈承 |
wéi nán cháo | dū jīn líng |
为南朝 | 都金陵 |
běi yuán wèi | fēn dōng xī |
北元魏 | 分东西 |
yǔ wén zhōu | xīng gāo qí |
宇文周 | 兴高齐 |
dài zhì suí | yī tǔ yǔ |
迨至隋 | 一土宇 |
bù zài chuán | shī tǒng xù |
不再传 | 失统绪 |
táng gāo zǔ | qǐ yì shī |
唐高祖 | 起义师 |
chú suí luàn | chuàng guó jī |
除隋乱 | 创国基 |
èr shí chuán | sān bǎi zǎi |
二十传 | 三百载 |
liáng miè zhī | guó nǎi gǎi |
梁灭之 | 国乃改 |
liáng táng jìn | jí hàn zhōu |
梁唐晋 | 及汉周 |
chēng wǔ dài | jiē yǒu yóu |
称五代 | 皆有由 |
zhào sòng xīng | shòu zhōu shàn |
赵宋兴 | 受周禅 |
shí bā chuán | nán běi hùn |
十八传 | 南北混 |
liáo yǔ jīn | jiē chēng dì |
辽与金 | 皆称帝 |
yuán miè jīn | jué sòng shì |
元灭金 | 绝宋世 |
yú tú guǎng | chāo qián dài |
舆图广 | 超前代 |
jiǔ shí nián | guó zuò fèi |
九十年 | 国祚废 |
dài chéng zǔ | qiān yān jīng |
迨成祖 | 迁燕京 |
shí liù shì | zhì chóng zhēn |
十六世 | 至崇祯 |
quán yān sì | kòu rú lín |
权阉肆 | 寇如林 |
lǐ chuǎng chū | shén qì fén |
李闯出 | 神器焚 |
qīng shì zǔ | yīng jǐng mìng |
清世祖 | 膺景命 |
jìng sì fāng | kè dà dìng |
靖四方 | 克大定 |
yóu kāng yōng | lì qián jiā |
由康雍 | 历乾嘉 |
mín ān fù | zhì jì kuā |
民安富 | 治绩夸 |
dào xián jiān | biàn luàn qǐ |
道咸间 | 变乱起 |
shǐ yīng fǎ | rǎo dū bǐ |
始英法 | 扰都鄙 |
tóng guāng hòu | xuān tǒng ruò |
同光后 | 宣统弱 |
chuán jiǔ dì | mǎn qīng mò |
传九帝 | 满清殁 |
gé mìng xīng | fèi dì zhì |
革命兴 | 废帝制 |
lì xiàn fǎ | jiàn mín guó |
立宪法 | 建民国 |
gǔ jīn shǐ | quán zài zī |
古今史 | 全在兹 |
zǎi zhì luàn | zhī xīng shuāi |
载治乱 | 知兴衰 |
shǐ suī fán | dú yǒu cì |
史虽繁 | 读有次 |
shǐ jì yī | hàn shū èr |
史记一 | 汉书二 |
hòu hàn sān | guó zhì sì |
后汉三 | 国志四 |
jiān zhèng jīng | cān tōng jiàn |
兼证经 | 参通鉴 |
dú shǐ zhě | kǎo shí lù |
读史者 | 考实录 |
tōng gǔ jīn | ruò qīn mù |
通古今 | 若亲目 |
kǒu ér sòng | xīn ér wéi |
口而诵 | 心而惟 |
zhāo yú sī | xī yú sī |
朝于斯 | 夕于斯 |
xī zhòng ní | shī xiàng tuó |
昔仲尼 | 师项橐 |
gǔ shèng xián | shàng qín xué |
古圣贤 | 尚勤学 |
zhào zhōng lìng | dú lǔ lùn |
赵中令 | 读鲁论 |
bǐ jì shì | xué qiě qín |
彼既仕 | 学且勤 |
pī pú biān | xuē zhú jiǎn |
披蒲编 | 削竹简 |
bǐ wú shū | qiě zhī miǎn |
彼无书 | 且知勉 |
tóu xuán liáng | zhuī cì gǔ |
头悬梁 | 锥刺股 |
bǐ bù jiào | zì qín kǔ |
彼不教 | 自勤苦 |
rú náng yíng | rú yìng xuě |
如囊萤 | 如映雪 |
jiā suī pín | xué bù chuò |
家虽贫 | 学不辍 |
rú fù xīn | rú guà jiǎo |
如负薪 | 如挂角 |
shēn suī láo | yóu kǔ zhuó |
身虽劳 | 犹苦卓 |
sū lǎo quán | èr shí qī |
苏老泉 | 二十七 |
shǐ fā fèn | dú shū jí |
始发愤 | 读书籍 |
bǐ jì lǎo | yóu huǐ chí |
彼既老 | 犹悔迟 |
ěr xiǎo shēng | yí zǎo sī |
尔小生 | 宜早思 |
ruò liáng hào | bā shí èr |
若梁灏 | 八十二 |
duì dà tíng | kuí duō shì |
对大廷 | 魁多士 |
bǐ jì chéng | zhòng chēng yì |
彼既成 | 众称异 |
ěr xiǎo shēng | yí lì zhì |
尔小生 | 宜立志 |
yíng bā suì | néng yǒng shī |
莹八岁 | 能咏诗 |
mì qī suì | néng fù qí |
泌七岁 | 能赋棋 |
bǐ yǐng wù | rén chēng qí |
彼颖悟 | 人称奇 |
ěr yòu xué | dāng xiào zhī |
尔幼学 | 当效之 |
cài wén jī | néng biàn qín |
蔡文姬 | 能辩琴 |
xiè dào yùn | néng yǒng yín |
谢道韫 | 能咏吟 |
bǐ nǚ zǐ | qiě cōng mǐn |
彼女子 | 且聪敏 |
ěr nán zǐ | dāng zì jǐng |
尔男子 | 当自警 |
táng liú yàn | fāng qī suì |
唐刘晏 | 方七岁 |
jǔ shén tóng | zuò zhèng zì |
举神童 | 作正字 |
bǐ suī yòu | shēn yǐ shì |
彼虽幼 | 身已仕 |
yǒu wéi zhě | yì ruò shì |
有为者 | 亦若是 |
quǎn shǒu yè | jī sī chén |
犬守夜 | 鸡司晨 |
gǒu bù xué | hé wéi rén |
苟不学 | 曷为人 |
cán tǔ sī | fēng niàng mì |
蚕吐丝 | 蜂酿蜜 |
rén bù xué | bù rú wù |
人不学 | 不如物 |
yòu xí yè | zhuàng zhì shēn |
幼习业 | 壮致身 |
shàng kuāng guó | xià lì mín |
上匡国 | 下利民 |
yáng míng shēng | xiǎn fù mǔ |
扬名声 | 显父母 |
guāng yú qián | yù yú hòu |
光于前 | 裕于后 |
rén yí zǐ | jīn mǎn yíng |
人遗子 | 金满赢 |
wǒ jiào zǐ | wéi yī jīng |
我教子 | 唯一经 |
qín yǒu gōng | xì wú yì |
勤有功 | 戏无益 |
jiè zhī zāi | yí miǎn lì |
戒之哉 | 宜勉力 |